امروزه با توجه به گسترش اینترنت و پیشرفت تکنولوژی و نیاز انسان ها به انجام اقداماتی برای بهبود کیفیت زندگی انسان تحولی عظیم در صنعت های مختلف مانند کشاورزی و معماری و ساخت و ساز و… به وجود آمد و انسان ها با توجه به توانایی موجود در خود و استفاده از علم و فناوری و بهره مندی از علوم مختلف اقدام به گسترش استفاده از این فناوری های نوین کرده و عملکرد های خود را بهبود بخشیدند.یکی از این سازه هایی که توسط انسان ساخته و راه اندازی شد در صنعت معماری و ساخت و ساز بود که انسان ها با بهره مندی از فناوری اقدام به ساخت سازه های چادری کردند.البته این مسئله پدیده ای جدید نبوده و ریشه ای در گذشته نیزدارد.همانطور که می دانید این بنا در ایران نیز در گذشته توسط قوم های عشایر و کوچ نشینان به سبک و سیاقی سنتی تر مورد استفاده قرار گرفته است.
اما امروزه به شکل صنعتی و با بهره مندی از به روز ترین تکنولوژی ها و استاندارترین مواد انسان ها اقدام ساخت انواع سازه های چادری کردند که بسیار نیز مورد استقبال و استفاده ی گسترده قرار گرفت. لازم است که قبل از این که به انواع آن بپردازیم بیشتر با خود این بنا و ساختار آن آشنایی داشته باشیم.سازه های چادری که معمولا به سازه های غشایی نیز مشهور هستند معمولا به شکل سقف هایی از جنس پلیمر ها و الیاف و …می باشند که با توجه به شکل سایه بان بودن آن ها در موقعیت های مختلفی کاربرد دارند. از نظر برسی ساختار آن نیز می توان گفت که در واقع این بنا از دو جزء کلی پوسته ای پارچه مانند و ستون ها و قوس هایی تشکیل شده است که مجموع آن ها استحکام و مقاومت را به همراه دارد.
در واقع باتوجه به شکل پوسته و غشا مانند خود حالت کشسانی را حفظ کرده است و موجب انعطاف پذیری و کشسان بودن این بنا می شود و با توجه به ستون ها و قوس هایی که در کنار این غشا به کار رفته است در برابر نیروی بیرونی مانند طوفان و باد مقاومت می کند و از پارگی آن جلوگیری می شود.و هم چنین ساختار و لبه ی بیرونی آن معمولا به شکل مقعر و بیرونی ساخته می شود که موجب مقاومت بیش تر آن می شود. همین وجود مواد استاندارد در ساختار آن و همین طور استفاده از ساختار نوین آن الهام بخش ساخت این نوع سازه ها در دنیا بوده است.وجود ساخت و ساز زود و با سرعت زیاد و هم چنین قابلیت جمع و باز شوندگی آن و طول عمر و دوام و مقرون به صرفه بودن آن موجب شده است که بسیار به سمت استفاده ازانواع این سازه روی آورده شود و مورد استقبال قرار بگیرد. همانطور که کاربرد این سازه های چادری در موقعیت ها و مکان های مختلف می باشد انواع مختلفی را نیز دارا می باشد که در ادامه به برسی آن خواهیم پرداخت.
انواع سازه های چادری
اگر بخواهیم این سازه ها را از نظر ظاهر دسته بندی کنیم باید بگوییم که سازه های چادری معمولا به سه شکل مخروطی،اسبی و کششی دیده می شود. تفاوت در شکل ظاهری آن در کیفیت ارائه و ساخت این نوع سازه تفاوتی به عمل نمی آورد و براساس موقعیت هر مکان و با توجه به شرایط آب و هوایی هر منطقه شکل متفاوتی از آن ساخته می شود.
سازه های چادری کششی
متدوال ترین شکل استفاده از این نوع سازه ها شکل کششی آن است و همانطور که می بینید در استادیوم ها و آمفی تاتر ها و ورودی و حمل نقل از این مدل استفاده می شود. مدل کششی سازه های چادری معمولا ساختاری غشایی است که با توجه به انعطاف پذیری و شفاف بودن آن بسیار مورد استقبال قرا گرفته است. همینطور این مدل از این سازه طول بیش تری داشته و برای مکان هایی با مساحت های بزرگ درست مانند استادیوم ها بسیار کاربری می باشند.
سازه های چادری آن هم از نوع کششی با ساختار منعطف خود موجب می شود که مهندسین و طراحان امکان طراحی به شکل های نامحدود را داشته باشند. در واقع به عنوان مثال برای استفاده از آن به عنوان سقف پارکینگ هایی با مساحت های بزرگ به جای استفاده از سقف های فولادی و ستون های آهنی از این سازه های سبک و منعطف استفاده کنند.
سازه های چادری زین اسبی
مدل دیگری از این سازه ها که معمولا به سازه های زین اسبی مشهور می باشند معمولا در فضاهای سبز و باز کاربردی می باشند. و حالت سایه ایجاد می کنند. در واقع مدل کششی قابلیت استفاده ی بیشتری در مناطق مسکونی و ورودی هتل ها و… را دارد. ولی این مدل از این سازه یعنی زین اسبی می تواند برای رستوران های واقع در فضای سبز و باز مورد استفاده قرار گیرد.از مدل زین اسبی ممکن است به عنوان المان و یا نمادی نیز استفاده شود.
سازه های چادری مخروطی
سومین مدل این سازه ها یعنی سازه های مخروطی نیز برای محیط ها و موقعیت هایی که مساحت بزرگی دارند مورد استفاده قرار نمی گیرد. زیرا در واقع به دلیل شکل مخروطی شکل بودن آن فضای گوچک تری از محیط را شامل می شود و می توان به عنوان سقف آلاچیق ها نیز از آن ها بهره برد. در برخی از آلاچیق های مخصوص و به اصطلاح وی آی پی نیز بسیار از این مدل استفاده شده است.
درواقع همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم ساخت هر کدام از این مدل سازه ها بستگی به شرایط آب و هوایی هر منطقه نیز دارد. به عنوان مثال شکل مخروطی شکل بودن آن موجب می شود که باران در آن محیط نفوذ نکند.بنابراین در موقعیت ها و مکان های پر بارش استفاده از این مدل سازه از سازه های چادری کارآمد تر می باشد. در میان انواع سازه های چادری که در بالا به ویِژگی های آن اشاره کردیم مدل کششی با توجه به فرم دهی و انعطافی که دارا می باشد موجب شده است بسیاری از مشکلات یک پروژه را برطرف کند و هم چنین می تواند در مساحت های بزرگ در ابعاد گوناگون پایه ریزی شوند.بنابراین استفاده از این انواع سقف های چادری موجب شده است که به دلیل ویژگی های ممتازی که دارا می باشد سال ها می شود که جایگزین ساخت و ساز های دیگر شده است.